HANINFO – Manastir „Bogorodičino uspenje“ u Mrtvici
Manastir „Bogorodičino uspenje“se nalazi u selu Mrtvica, 14 kilometara od Vladičinog Hana, na izlazu iz Grdeličke klisure. Smešten je na platou jedva širem od samog manastira sa kojeg se pruža veličanstven i nezaboravan pogled na okolinu. Građevina je neobična zbog raznolikosti oblika i graditeljskih faza. Unutrašnjost je oslikana u vizantijskom stilu.
Prema kazivanjima sveštenika manastir je sagrađe krajem V ili početkom VI veka. Sagradili su je car Konstantin i carica Jelena. Ipak procvet je doživeo u doba Nemanjića od XII do XV veka. Negde je zabeleženo da su se u to vreme brojni srpski vitezovi pričešćivali baš u ovom manastiru, a ceo ovaj kraj nazivan je svetionikom pravoslavlja jer su tu bila smeštena tri manastira u kojima je bilo više od 1000 monaha.
Manastir “Bogorodično uspenje” u Mrtvici postavljen je pravilno u pravcu istok-zapad i predstavlja jednobrodnu trikonhalnu građevinu bez kupole. Duž cele južne, zapadne i dela severne strane građevine je trem od masivnih kamenih stubova. U manastir se ulazi sa zapada kroz mala drvena vrata iznad kojih je u niši predstava Bogorodice sa Hristom. Iako je malih dimenzija unutrašnjost manastira sastoji se od priprate, naosa i oltarskog prostora. Prema izgledu naos pripada vizantijskom graditeljstvu XV veka, priprata je po svemu sudeći iz XVII veka i veruje se da je manastir svoj konačan oblik dobila XIX veku.
Istočni deo spolja i iznutra završava se polukružnom apsidom koja je osvetljena malim prozorom i rozetom postavljenom iznad. Veći deo krova je od kamenih ploča dok se samo iznad južnog dela trema nalazi crep. Uz crkvu, na zapadnoj strani je zvonik, podignut zahvaljujući darodavcima…
Manastir je kategorisan kao spomenik kulture velikog značaja.