HANINFO – Spomenik prirode „Jovačka jezera“(Hidrogeološke odlike)

Jezero Žilevje nalazi se u vrhu nekadašnjeg Jovačkog klizišta na prostranoj zaravni čiji obod čine klizni odseci visine 30-40m. Ovo jezero je složena hidrološka celina koja se sastoji iz prostranih zamočvarenih ili zabarenih delova i neposredne akvatorije jezera lučnog oblika. Na severu od stalne vodene površine nalazi se vodena površina dužine 70 m koja u sušnom delu godine presušuje. Zamočvarena površina u okviru jezera Žilevje je dužine preko 200m, a širina joj je 90-60m. Čitav ovaj jezersko-močvarni niz se prihranjuje od padavina, verovatno i podzemnog priliva voda. Jezero je nepristupačno.

Rusimovo jezero nalazi se nekoloko stotina metara severoistočno od Žilevja u predelu gde je nekada bilo izvorište Manastirskog potoka. Po priči meštana ovde je i ranije postojalo jezero. Na ovom prostoru su očuvani vidljivi klizni brežuljci visine 20m. Rusimovo jezero ima površinu 11 407m² dužine je 140m a širine 102m. Jezero ima pritoku ,ali nema otoku.

Crkveno jezero je najznačajnije jezero i najveće iz ove celine. Ovo je tipičan primer urvinskog jezera. U sredini jezera nalazi se ostrvo površine 836m². Severni deo jezera je dubok 13,45m a južni je plići 1-2m. Površina akvatorije je 17 907m², a zapremina 61.153m³. Širina jezera je 200-150m. Jezero ima pritoku i više sekundarnih izvora. Ovo jezero karakteriše jedna specifičnost- u jugoistočnom delu nalazi se kaptirani izvor izdašnosti do 0,2-0,3l/sek. Proticaj otoke je nekoliko litara u sekundi, postoji pretpostavka da je ranije odrađeno prokopavanje da se smanji priliv vode u jezeru. Postoji predanje da se na dnu jezera nalazi potonula crkva, i po tome je i jezero dobilo naziv.

Malo jezero nalazi se nedaleko od Crkvenog jezera. Dužina 70m , širina 42m, plitko i zabareno , oivičeno barskom vegetacijom.

Živkovo jezero je neposredno ispod Malog jezera. Depresija je dubine 5,5-5.7m a površina iznosi 5945,6m². Njegovo dno predstavlja dve urvinske depresije, tako da u letnjem periodu godine, kada je manje vode , nastaju dve zasebne celine. Jezero nikad ne presušuje, a nejasno je odakle se prihranjuje vodom, jezero nema pritoku ali ima otoku.

Jovačko jezero je jedno od najvećih jezera i pripada drugačijem genetskom tipu nastanka, nastalo je pregrađivanjem korita Jovačke reke kliznom masom. Dužina jezera je 500m,najveća širina jezera je 206m. Prosečna dubina je od 2-4m. Zapremina akvatorije iznosi 50 000m³ . Jezero ima i pritoku koja je formirala prstastu deltu i otoku.